بررسی تنوع ریختی چهار جمعیت شاه‌کولی ارومیه (Alburnus atropatenae) در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی

چکیده مطالعه حاضر به‌‌منظور بررسی تنوع ریختی چهار جمعیت‌ شاه‌کولی ارومیه (Alburnus atropatenae)، با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی انجام شد. برای این منظور تعداد 163 نمونه از چهار رودخانه حوضه ارومیه شامل رودخانه‌های بانه، سقزچای، سیمینه‌رود و زرینه‌رود با استفاده از الکتروشوکر نمونه‌برداری شدند. برای استخراج داده‌های شکل از سمت چپ نمونه تصاویر دوبعدی تهیه گردید. سپس تعداد 15 لندمارک هم‌ساخت تعریف و با استفاده از نرم‌افزار TpsDig2 بر روی نمونه‌ها رقومی شدند. داده‌های لندمارک پس از روی هم‌گذاری بر اساس آنالیز پروکراست با استفاده از تحلیل‌های PCA، CVA با ارزش P حاصل از Permutation test و Cluster Analysis موردبررسی قرار گرفتند. میانگین شکل بدن هر جمعیت نسبت به شکل میانگین کل مصورسازی گردید. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری ازنظر شکل بدن بین جمعیت‌های موردمطالعه وجود دارد. بر اساس تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ای، جمعیت‌های موردمطالعه بر اساس شکل بدن به دو خوشه شامل خوشه رودخانه بانه و خوشه رودخانه‌های سقزچای، سیمینه‌رود و زرینه‌رود تقسیم شدند. بر این اساس جمعیت‌های بانه، سیمینه‌رود و سقزچای با بدنی پهن و به ترتیب به‌واسطه سر کوچک‌تر، موقعیت عقبی چشم‌ها و طول قاعده باله پشتی کمتر و جمعیت زرینه‌رود به‌واسطه بدنی دوکی‌شکل با عمق کمتر قابل تفکیک باشند. این تفاوت‌های ریختی می‌تواند بیانگر تکامل در حال پیشرفت جمعیت‌های این گونه تحت تأثیر شرایط محیطی رودخانه‌های محل زیست و جدایی جغرافیایی باشد.